"Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida" qonun
O‘zbekiston Respublikasining Qonuni
Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida
Qonunchilik palatasi tomonidan 2021 yil 4 mayda qabul qilingan
Senat tomonidan 2021 yil 26 iyunda maʼqullangan
1-bob. Umumiy qoidalar
1-modda. Ushbu Qonunning maqsadi
Ushbu Qonunning maqsadi vijdon erkinligini taʼminlash sohasidagi munosabatlarni, shuningdek diniy tashkilotlar faoliyatini tartibga solishdan iborat.
2-modda. Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonunchilik
Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonunchilik O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, ushbu Qonun va boshqa qonunchilik hujjatlaridan iboratdir.
Agar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida O‘zbekiston Respublikasining vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonunchiligida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan bo‘lsa, xalqaro shartnoma qoidalari qo‘llaniladi.
3-modda. Asosiy tushunchalar
Ushbu Qonunda quyidagi asosiy tushunchalar qo‘llaniladi:
diniy taʼlim muassasasi — muayyan konfessiyaga mansub bo‘lgan, diniy tashkilotlarning professional xizmatchilarini va ular uchun zarur bo‘lgan diniy xodimlarni tayyorlash uchun diniy tashkilotlarning O‘zbekiston Respublikasi bo‘yicha markaziy boshqaruv organi tomonidan tashkil etilgan muassasa;
diniy tashkilot — fuqarolarning belgilangan tartibda ro‘yxatdan o‘tkazilgan, birgalikda dinga eʼtiqod qilish, ibodat qilish, diniy rasm-rusumlar va marosimlarni bajarish maqsadida tashkil etilgan, daromad (foyda) olishni o‘z faoliyatining asosiy maqsadi qilib olmagan hamda olingan daromadlarni (foydani) o‘z ishtirokchilari (aʼzolari) o‘rtasida taqsimlamaydigan ko‘ngilli birlashmasi (mahalliy diniy tashkilot, diniy taʼlim muassasasi va diniy tashkilotlarning O‘zbekiston Respublikasi bo‘yicha markaziy boshqaruv organi);
diniy tashkilotlarning O‘zbekiston Respublikasi bo‘yicha markaziy boshqaruv organi — bir konfessiyaning mahalliy diniy tashkilotlari, shuningdek diniy taʼlim muassasalari faoliyatini muvofiqlashtirish maqsadida O‘zbekiston Respublikasining kamida sakkizta maʼmuriy-hududiy birligida (Qoraqalpog‘iston Respublikasida, viloyatda, Toshkent shahrida) ro‘yxatdan o‘tib faoliyat ko‘rsatayotgan mahalliy diniy tashkilotlar tomonidan tashkil etilgan diniy tashkilot;
mahalliy diniy tashkilot — O‘zbekiston Respublikasining tegishli tumani (shahari) hududida doimiy yashayotgan, o‘n sakkiz yoshga to‘lgan, ellik nafardan kam bo‘lmagan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari tashabbusi bilan tashkil etilgan, faoliyatini Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar, va Toshkent shahri, tuman yoki shahar hududida amalga oshiruvchi diniy tashkilot (masjidlar, cherkovlar, sinagogalar, ibodatxonalar va boshqalar);
missionerlik — aniq maqsadga qaratilgan mafkuraviy taʼsir o‘tkazish orqali shaxsni (bir guruh shaxslarni) o‘z diniga kiritish maqsadida unga (ularga) diniy qarashlarni majburan singdirishga va diniy taʼlimotni tarqatishga doir faoliyat;
qonunga xilof diniy faoliyat — diniy tashkilot sifatida ro‘yxatdan o‘tmasdan faoliyat ko‘rsatish, diniy tashkilot tomonidan faoliyatni o‘zi turgan joydan, shu jumladan ibodat qilinadigan binolardan va diniy tashkilotga tegishli hududlardan tashqarida amalga oshirish, shuningdek diniy taʼlim muassasalaridan tashqarida xususiy tartibda diniy taʼlim faoliyati bilan shug‘ullanish;
diniy professional taʼlim — diniy taʼlim muassasalarida o‘quvchilarga maʼlum bir konfessiyaga oid diniy bilimlar berishga qaratilgan jarayon;
prozelitizm — missionerlik faoliyatining bir konfessiyaga eʼtiqod qiluvchilarni boshqa konfessiyalarga o‘tkazishga qaratilgan shakli.
2-bob. Vijdon erkinligini taʼminlash asoslari
4-modda. Vijdon erkinligini taʼminlash
Vijdon erkinligi — bu fuqarolarning xohlagan dinga eʼtiqod qilish yoki hech qaysi dinga eʼtiqod qilmaslik bo‘yicha kafolatlangan konstitutsiyaviy huquqidir.
Fuqaro dinga, dinga eʼtiqod qilishga yoki eʼtiqod qilmaslikka, ibodatlarda, diniy rasm-rusumlar va marosimlarda ishtirok etishga yoki ishtirok etmaslikka, diniy taʼlim olishga nisbatan o‘z munosabatini belgilayotganda uni u yoki bu tarzda majburlashga yo‘l qo‘yilmaydi.
Voyaga yetmaganlarni ularning xohish-irodasiga, ota-onasining yoki qonuniy vakillarining xohish-irodasiga zid tarzda diniy tashkilotlarga jalb etishga yo‘l qo‘yilmaydi.
O‘z diniga eʼtiqod qilish yoki ishonish erkinligiga nisbatan faqat qonunda nazarda tutilgan cheklovlar tatbiq etiladi.
O‘zbekiston Respublikasining konstitutsiyaviy tuzumini zo‘rlik bilan o‘zgartirish, uning suvereniteti va hududiy yaxlitligiga putur yetkazish, fuqarolarning konstitutsiyaviy huquq va erkinliklarini kamsitish, urushni, milliy, irqiy, etnik yoki diniy adovatni targ‘ib qilish, fuqarolarning sog‘lig‘i va axloqiga tajovuz qilish, fuqarolar totuvligini buzish, vaziyatni beqarorlashtiruvchi tuhmatdan iborat uydirmalarni tarqatish, aholi o‘rtasida sarosima uyg‘otish hamda shaxs, jamiyat va davlatga qarshi qaratilgan boshqa harakatlar sodir etish maqsadida dindan foydalanishga yo‘l qo‘yilmaydi.
5-modda. Vijdon erkinligini taʼminlashning asosiy ustuvorliklari
Vijdon erkinligini taʼminlashning asosiy ustuvorliklari quyidagilardan iborat:
fuqarolarning dinga munosabatidan qatʼi nazar, diniy qarashlarni majburan singdirishga yo‘l qo‘ymagan holda, ularning vijdon erkinligiga bo‘lgan o‘z huquqlarini amalga oshirishi uchun teng shart-sharoitlar yaratish;
konfessiyalar o‘rtasidagi tinchlik va totuvlikni mustahkamlash, jamiyatda diniy bag‘rikenglikni taʼminlash;
vijdon erkinligini taʼminlashda dunyoviy davlat qurilishini saqlab qolish;
vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonunchilikka fuqarolar hamda diniy tashkilotlar tomonidan rioya etilishini taʼminlash;
jamoat tartibiga, O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining sog‘lig‘i va axloqiga, huquq va erkinliklariga tahdid soluvchi diniy g‘oyalar hamda qarashlarning singdirilishi va tarqatilishiga qarshi kurashish.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita vijdon erkinligini, shuningdek vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonunchilikning amalda izchil hamda bir xil tarzda qo‘llanilishini taʼminlashga doir choralarning amalga oshirilishi uchun masʼul bo‘lgan vakolatli davlat organidir (bundan buyon matnda vakolatli organ deb yuritiladi).
6-modda. Fuqarolarning dinga munosabatidan qatʼi nazar teng huquqliligi
O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari, dinga munosabatidan qatʼi nazar, qonun oldida tengdir.
Chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari bilan teng ravishda vijdon erkinligi va dinga eʼtiqod qilish erkinligi huquqidan foydalanadi hamda vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganlik uchun qonunda belgilangan tartibda javobgar bo‘ladi.
Rasmiy hujjatlarda fuqarolarning dinga nisbatan munosabatini ko‘rsatishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Fuqarolarning huquqlarini ularning dinga munosabatiga qarab har qanday tarzda cheklash va to‘g‘ridan-to‘g‘ri yoki bilvosita ustunliklar belgilash, ularning diniy yoki ateistik eʼtiqodi bilan bog‘liq holda fuqarolarda adovat va nafrat uyg‘otish yoxud ularning his-tuyg‘ularini haqoratlash, xuddi shuningdek muqaddas diniy eʼtiqod obyektlarini tahqirlash qonunda belgilangan javobgarlikka sabab bo‘ladi.
Qonunda belgilangan majburiyatlarni bajarishdan hech kim o‘z diniy eʼtiqodlarini sabab qilib bo‘yin tovlashi mumkin emas. Diniy eʼtiqodlarini sabab qilib, bir majburiyatni bajarishni boshqasiga almashtirishga faqat qonunda nazarda tutilgan hollardagina yo‘l qo‘yiladi.
Bir dinga yoki diniy eʼtiqodga boshqalariga nisbatan biror-bir ustunliklar yoki cheklovlar belgilashga yo‘l qo‘yilmaydi.
7-modda. Dinning davlatdan ajratilganligi
O‘zbekiston Respublikasida din davlatdan ajratilgan. O‘zbekiston Respublikasida diniy tashkilotlar va davlat organlarining faoliyati o‘zaro aralashmaslik asosida amalga oshiriladi.
Davlat turli dinlarga eʼtiqod qiladigan va ularga eʼtiqod qilmaydigan fuqarolar, turli dinlarga mansub diniy tashkilotlar o‘rtasida o‘zaro murosa va hurmat o‘rnatilishiga ko‘maklashadi, diniy aqidaparastlik hamda ekstremizmga, munosabatlarni qarama-qarshi qo‘yish va keskinlashtirishga, turli konfessiyalar o‘rtasida adovatni avj oldirishga qaratilgan xatti-harakatlarga yo‘l qo‘ymaydi.
Davlat konfessiyalarning tinch-totuv yashashiga kafil bo‘ladi. Missionerlik va prozelitizmni amalga oshirishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Davlat diniy tashkilotlar zimmasiga davlatning biror-bir vazifalarini bajarishni yuklamaydi, ularning qonunchilikka zid bo‘lmagan faoliyatiga aralashmaydi. Diniy tashkilotlar davlat vazifalarini bajarmaydi. Davlat diniy tashkilotlarning faoliyatini moliyalashtirmaydi va dinga eʼtiqod qiluvchilarning din bilan bog‘liq his-tuyg‘ularini haqoratlaydigan faoliyatga yo‘l qo‘ymaydi.
O‘zbekiston Respublikasida diniy ruhdagi siyosiy partiya va boshqa jamoat birlashmasining, respublikadan tashqarida tuziladigan diniy partiyalar vakolatxonalari va filiallarining tashkil etilishiga hamda faoliyatiga, siyosiy partiyalar va siyosiy maqsadlarni ko‘zlovchi boshqa jamoat birlashmalari faoliyatida diniy tashkilotlarning ishtirok etishiga, shuningdek ularga moliyaviy yoki boshqa yordam ko‘rsatishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
8-modda. Taʼlim tizimi va din
O‘zbekiston Respublikasida taʼlim tizimi dindan ajratilgandir.
Taʼlim tizimining o‘quv dasturlariga diniy fanlar kiritilishiga (bundan diniy taʼlim muassasalari mustasno) yo‘l qo‘yilmaydi.
O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining dunyoviy taʼlim olish huquqi, ularning dinga bo‘lgan munosabatidan qatʼi nazar, taʼminlanadi.
Har kim diniy taʼlim muassasalarida professional diniy taʼlim olish huquqiga ega.
Diniy taʼlim muassasalarida o‘qishga fuqarolar qonunchilikka muvofiq umumiy o‘rta, o‘rta maxsus taʼlim yoki professional taʼlim olganidan keyin qabul qilinadi.
Diniy professional taʼlim olgan shaxslar diniy taʼlim muassasalarida diniy fanlarni o‘qitish faoliyati bilan shug‘ullanish huquqiga egadir.
9-modda. Diniy rasm-rusumlar va marosimlar
Diniy rasm-rusumlar va marosimlar diniy tashkilotlar joylashgan joyda, shu jumladan ibodat qilinadigan binolarda hamda ularga tegishli hududlarda, dafn etish joylarida, ziyoratgohlarda, diniy zaruriyat bo‘lgan taqdirda fuqarolarning xohishiga ko‘ra ularning uylarida o‘tkaziladi.
Kasalxonalarda, gospitallarda, internat muassasalarida, dastlabki qamoq va jazoni o‘tash joylarida, ichki ishlar organlarining reabilitatsiya markazlarida diniy rasm-rusumlar va marosimlar qonunchilikda belgilangan tartibda, shu joylardagi fuqarolarning iltimoslariga ko‘ra o‘tkazilishi mumkin.
Ibodat qilinadigan binolardan tashqaridagi ommaviy diniy rasm-rusumlar va marosimlar qonunchilikda belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Diniy tashkilotlar dinga eʼtiqod qiluvchilardan majburiy pul yig‘imlari va to‘lovlar undirishga, shuningdek ularga nisbatan shaxsning shaʼni va qadr-qimmatini kamsituvchi choralarni qo‘llashga haqli emas.
10-modda. Diniy mazmundagi materiallar, ularni tayyorlash, olib kirish va tarqatish
Diniy mazmundagi materiallar diniy taʼlimotning aqidaviy asoslarini, tarixini, diniy taʼlimot mafkurasini va sharhlarni, turli diniy taʼlimotlarning marosimlar o‘tkazish amaliyotini, shuningdek alohida shaxslarning, tarixiy faktlar va hodisalarning diniy nuqtai nazardan bahosini aks ettiruvchi kitoblar, risolalar, jurnallar, gazetalar, varaqalar, boshqa bosma nashrlar, belgilar, predmetlar, ramzlar, audiovizual asarlar (tele-, kino- va videofilmlar, kliplar, konsert dasturlarining yozuvlari, multfilmlar va boshqalar), elektron axborot tashuvchilardan (disketlar, CD, DVD disklari, o‘rnatilgan va yechib olinadigan xotira kartalari, Internet jahon axborot tarmog‘ida joylashtirilgan materiallar va boshqalar) iboratdir.
O‘zbekiston Respublikasi hududida diniy mazmundagi materiallarni tayyorlash, olib kirish va tarqatish jamiyatda konfessiyalararo totuvlik hamda diniy bag‘rikenglik buzilishiga olib keladigan, diniy zo‘ravonlik va boshboshdoqlikka chorlaydigan g‘oyalar hamda qarashlar tarqalishining oldini olish maqsadida dinshunoslik ekspertizasining ijobiy xulosasi olinganidan keyin amalga oshiriladi.
Diniy mazmundagi materiallarni tayyorlash, olib kirish va tarqatish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.
3-bob. Diniy tashkilot tashkil etish, uning huquq va majburiyatlari. Diniy tashkilotlar faoliyatining qo‘shimcha kafolatlari
11-modda. Diniy tashkilotni tashkil etish
Diniy tashkilot qonunchilikka muvofiq uning tashabbuskorlari (taʼsischilari) qaroriga ko‘ra tashkil etiladi.
Diniy tashkilotning tashabbuskorlari (taʼsischilari) taʼsis yig‘ilishini (konferensiyasini) chaqiradi, unda ustav qabul qilinadi va rahbar organlar tuziladi.
Diniy tashkilot ro‘yxatdan o‘tkazilgan paytdan eʼtiboran tashkil etilgan deb hisoblanadi.
Diniy tashkilot yuridik shaxsdir.
Diniy tashkilot diniy tashkilotlarning O‘zbekiston Respublikasi bo‘yicha markaziy boshqaruv organi (bundan buyon matnda markaziy boshqaruv organi deb yuritiladi), diniy taʼlim muassasasi yoki mahalliy diniy tashkilot shaklida tashkil etilishi mumkin.
Diniy taʼlim muassasasi ro‘yxatdan o‘tkazilganidan va vakolatli organning tegishli litsenziyasini olganidan keyin o‘z faoliyatini amalga oshirish huquqini oladi.
Diniy tashkilot belgilangan tartibda taqdim etiladigan yer uchastkalarida, vakolatli organ bilan kelishuvga ko‘ra tashkil etiladi.
Tegishli diniy professional taʼlimga ega bo‘lgan shaxs diniy tashkilotning rahbari bo‘lishi mumkin, bundan diniy taʼlimotida diniy professional taʼlim tizimi nazarda tutilmagan konfessiyalar mustasno.
Diniy tashkilotni qayta tashkil etish uning rahbar organining qaroriga ko‘ra qo‘shib yuborish, qo‘shib olish, bo‘lish, ajratib chiqarish va o‘zgartirish yo‘li bilan amalga oshirilishi mumkin.
Diniy tashkilotni qayta tashkil etish qonunchilikda nazarda tutilgan tartibda amalga oshiriladi.
12-modda. Diniy tashkilotning huquq va majburiyatlari
Diniy tashkilot quyidagi huquqlarga ega:
shartnoma asosida beriladigan binolardan va mol-mulkdan, shuningdek moddiy-madaniy meros obyektlaridan qonunchilikda belgilangan tartibda o‘z ehtiyojlari uchun foydalanish;
xayriya faoliyatini amalga oshirish;
diniy tashkilotning faoliyati bilan bog‘liq tadbirlar o‘tkazish;
ustavda ko‘rsatilgan vazifalarni bajarish uchun tadbirkorlik tuzilmalarini tashkil etish;
diniy mazmundagi materiallarni tayyorlash, olib kirish va olib chiqish;
ziyoratlarni tashkil etish yoki boshqa diniy tadbirlarda ishtirok etish maqsadida xalqaro aloqalar o‘rnatish;
yangi dafn etish joylarini tashkil etish va mavjud dafn etish joylarini taʼmirlash to‘g‘risida takliflar kiritish.
Diniy tashkilot:
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, ushbu Qonun, boshqa qonunchilik hujjatlari talablariga va o‘z ustavi qoidalariga rioya etishi;
ibodat qilish, diniy rasm-rusumlar yoki marosimlar uchun mo‘ljallangan joylarda qulay shart-sharoitlar yaratishi;
diniy tashkilot egaligida (foydalanishida) bo‘lgan moddiy madaniy meros obyektlarining but saqlanishini taʼminlashi, bunda madaniy meros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to‘g‘risidagi qonunchilikda nazarda tutilgan talablarni majburiy tartibda bajarishi, arxitektura yodgorliklarini restavratsiya qilish bo‘yicha loyiha hujjatlari asosida qurilish va taʼmirlash ishlarini amalga oshirishi;
adliya organlarini tadbirlar (konferensiyalar, seminarlar va boshqalar, bundan diniy rasm-rusumlar va marosimlar mustasno) erkin o‘tkazilishida ko‘maklashish uchun ularning o‘tkazilishi to‘g‘risida xabardor etishi;
adliya organlarini rahbar organning tarkibi o‘zgarganligi to‘g‘risida ushbu qaror qabul qilingan kundan eʼtiboran bir oy ichida xabardor qilishi;
adliya organlariga o‘zining o‘tgan yilgi faoliyati to‘g‘risida belgilangan shaklda har yili axborot taqdim etishi shart.
Diniy tashkilot qonunda nazarda tutilgan boshqa huquqlarga ega bo‘lishi va uning zimmasida o‘zga majburiyatlar bo‘lishi mumkin.
13-modda. Diniy tashkilotlar faoliyatining qo‘shimcha kafolatlari
Diniy tashkilotlar o‘z faoliyatini qonunchilikka muvofiq mustaqil ravishda amalga oshiradi.
Diniy tashkilotlar o‘z mulkida binolarga, inshootlarga, ibodat predmetlariga, ishlab chiqarish obyektlariga, ijtimoiy obyektlarga va xayriya uchun mo‘ljallangan obyektlarga, o‘z faoliyatini taʼminlash uchun zarur bo‘lgan pul mablag‘lariga va boshqa mol-mulkka ega bo‘lishi mumkin. Diniy tashkilotlarning mulki qonun bilan qo‘riqlanadi.
Diniy tashkilotlar davlat organlarining g‘ayriqonuniy qarorlari, ular mansabdor shaxslarining harakatlari (harakatsizligi) ustidan bo‘ysunuv tartibida yuqori turuvchi organga yoki sudga shikoyat qilish huquqiga ega.
Diniy tashkilotlar davlat organlarining g‘ayriqonuniy qarorlari, ular mansabdor shaxslarining diniy tashkilotlar huquqlari va erkinliklarini buzuvchi harakatlari (harakatsizligi) ustidan sudga murojaat qilganda davlat bojini to‘lashdan ozod etiladi.
4-bob. Diniy tashkilotni ro‘yxatdan va qayta ro‘yxatdan o‘tkazish tartibi
14-modda. Diniy tashkilotning taʼsis hujjati
Diniy tashkilotni tashkil etish tashabbuskorlari (taʼsischilari) tomonidan tasdiqlangan ustav diniy tashkilotning taʼsis hujjatidir.
Diniy tashkilotning ustavida quyidagilar nazarda tutiladi:
diniy tashkilotning nomi, turi, taʼlimot asoslari to‘g‘risidagi axborot va unga mos keladigan diniy faoliyat haqidagi maʼlumotlar, uning tashkiliy-huquqiy shakli, joylashgan yeri (pochta manzili), o‘z faoliyatini qaysi hudud doirasida amalga oshirsa, o‘sha hudud;
maqsadi, vazifalari va faoliyatining asosiy turlari;
diniy tashkilotning tuzilishi va rahbar organlari;
diniy tashkilotning rahbar organlarining vakolat doirasi va ushbu organlarni shakllantirish tartibi, ularning vakolatlari muddatlari, doimiy asosda faoliyat ko‘rsatadigan rahbar organning joylashgan yeri (pochta manzili);
pul mablag‘larini va boshqa mol-mulkni shakllantirish manbalari, diniy tashkilotning hamda uning tarkibiy bo‘linmalarining mol-mulkni boshqarishga doir huquqlari;
diniy tashkilotni qayta tashkil etish va tugatish tartibi, shuningdek diniy tashkilot tugatilgan taqdirda uning mol-mulkini tasarruf etish tartibi;
ustavga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish tartibi.
Ustavda diniy tashkilotning qonunchilikka zid bo‘lmagan faoliyatiga taalluqli boshqa qoidalar ham nazarda tutilishi mumkin.
Diniy tashkilot ustavining talablari diniy tashkilotning o‘zi, uni tuzish tashabbuskorlari (taʼsischilari) uchun majburiydir.
Markaziy boshqaruv organlariga ega bo‘lgan diniy tashkilotlarning ustavlari ushbu organlar bilan kelishilgan bo‘lishi kerak.
15-modda. Diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish (qayta ro‘yxatdan o‘tkazish) chog‘ida davlat xizmatlari ko‘rsatish
Davlat xizmatlari, shu jumladan diniy tashkilotlarni ro‘yxatdan o‘tkazishda (qayta ro‘yxatdan o‘tkazishda) xizmatlar adliya organlarining elektron tizimi orqali ko‘rsatiladi.
Elektron tizimga kirish elektron raqamli imzo yoki shaxsni identifikatsiyalash imkonini beruvchi boshqa usullar orqali amalga oshiriladi.
Murojaat qiluvchi elektron tizimga kirganidan keyin o‘zining shaxsiy kabinetidagi tegishli murojaat turini tanlaydi, maʼlumotlarni bosqichma-bosqich kiritadi va hujjatlarni elektron tizim orqali yuboradi.
Elektron tizimda shakllantirilgan yoki adliya organlari tomonidan yuborilgan elektron hujjatlarda matritsali shtrix kod (QR-kod) va identifikatsiyalangan raqamlar mavjud bo‘ladi. Bunda elektron hujjatda ko‘rsatilgan identifikatsiyalangan raqamni elektron tizimning maxsus bo‘limiga kiritish orqali elektron hujjat to‘g‘risidagi axborotni olish uchun imkoniyat yaratiladi.
Elektron tizimning ishlash tartibi, maʼlumotlarning turlari va shakllari, shuningdek elektron hujjatlarning namunalari O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan tasdiqlanadi.
16-modda. Diniy tashkilotlarni ro‘yxatdan o‘tkazish
Diniy tashkilotlarni ro‘yxatdan o‘tkazish adliya organlari (bundan buyon matnda ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organlar deb yuritiladi) tomonidan amalga oshiriladi.
Markaziy boshqaruv organlarini va diniy taʼlim muassasalarini ro‘yxatdan o‘tkazish O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan, mahalliy diniy tashkilotlarni ro‘yxatdan o‘tkazish esa tegishincha Qoraqalpog‘iston Respublikasi Adliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar adliya boshqarmalari tomonidan amalga oshiriladi.
O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi diniy tashkilotlarning chet el fuqarolari bo‘lgan xodimlarini (rahbarlarini), shuningdek ularning o‘z qaramog‘ida bo‘lgan oila aʼzolarini akkreditatsiya qilishni amalga oshiradi.
Diniy tashkilotlarni ro‘yxatdan o‘tkazganlik, diniy tashkilotlarning chet el fuqarolari bo‘lgan xodimlarini, shuningdek ularning o‘z qaramog‘ida bo‘lgan oila aʼzolarini akkreditatsiya qilganlik uchun «Davlat boji to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunida belgilangan miqdorda davlat boji undiriladi.
Diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazgan organ ushbu tashkilot faoliyatining ustav maqsadlariga va qonunchilikka muvofiqligi ustidan nazoratni amalga oshiradi.
17-modda. Diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish uchun talab qilinadigan hujjatlar
Diniy tashkilotni tashkil etish bo‘yicha taʼsis yig‘ilishi (konferensiyasi) o‘tkazilgan kundan eʼtiboran olti oy ichida uni ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi elektron murojaat ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organga yuboriladi.
Markaziy boshqaruv organini ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi elektron murojaatga quyidagi hujjatlarning elektron ko‘chirma nusxalari ilova qilinadi:
taʼsis yig‘ilishining (konferensiyasining) markaziy boshqaruv organini tashkil etish, uning ustavini tasdiqlash va boshqaruv organlarini saylash to‘g‘risidagi maʼlumotlarni o‘z ichiga olgan qarorining;
markaziy boshqaruv organining davlat tilidagi ustavining;
joylashgan yeridan diniy tashkilotning pochta manzili sifatida foydalanilishi mo‘ljallanayotgan ko‘chmas mulkka egalik qilish yoki undan foydalanish huquqini tasdiqlovchi hujjatning;
markaziy boshqaruv organining taʼsischilari va uning rahbar organi aʼzolari to‘g‘risidagi hujjatlarning;
markaziy boshqaruv organining rahbarida diniy professional maʼlumot mavjudligini tasdiqlovchi hujjatning, bundan taʼlimoti diniy professional taʼlim tizimini nazarda tutmaydigan konfessiyalar mustasno;
vakolatli organ xulosasining.
Diniy taʼlim muassasasini ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi elektron murojaatga quyidagi hujjatlarning elektron ko‘chirma nusxalari ilova qilinadi:
markaziy boshqaruv organining diniy taʼlim muassasasini tashkil etish, uning ustavini tasdiqlash va rahbar organlarini saylash (tayinlash) bo‘yicha maʼlumotlarni o‘z ichiga olgan qarorining;
diniy taʼlim muassasasining davlat tilidagi ustavining;
diniy taʼlim muassasasining rahbar organi aʼzolari to‘g‘risidagi hujjatlarning;
vakolatli organ xulosasining.
Mahalliy diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi elektron murojaatga quyidagi hujjatlarning elektron ko‘chirma nusxalari ilova qilinadi:
mahalliy diniy tashkilotni o‘z tashabbusiga ko‘ra tuzayotgan, o‘n sakkiz yoshga to‘lgan, ellik nafardan kam bo‘lmagan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari imzolarini o‘z ichiga olgan hujjatning;
taʼsis yig‘ilishining mahalliy diniy tashkilotni tashkil etish, uning ustavini tasdiqlash va rahbar organlarini saylash to‘g‘risidagi maʼlumotlarni o‘z ichiga olgan qarorining;
mahalliy diniy tashkilotning davlat tilidagi ustavining;
mahalliy diniy tashkilotni tashkil etish tashabbuskorlari to‘g‘risidagi va uning rahbar organi aʼzolari haqidagi hujjatlarning;
mahalliy diniy tashkilotning rahbarida diniy professional maʼlumot mavjudligi to‘g‘risidagi hujjatning, bundan taʼlimoti diniy professional taʼlim tizimini nazarda tutmaydigan konfessiyalar mustasno;
vakolatli organ xulosasining;
mahalliy diniy tashkilotning pochta manzili sifatida foydalanilishi mo‘ljallanayotgan ko‘chmas mulkning shaharsozlik normalari talablariga muvofiqligi to‘g‘risidagi xulosalar ilova qilingan holda mahalliy ijroiya hokimiyati organi (Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari) xulosasining.
18-modda. Qayta tashkil etish yo‘li bilan tashkil etilgan diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish uchun talab qilinadigan hujjatlar
Qo‘shib yuborish, qo‘shib olish, bo‘lish, ajratib chiqarish yoki o‘zgartirish shaklida qayta tashkil etish yo‘li bilan tashkil etilgan diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi elektron murojaatga ushbu Qonunning 17-moddasida nazarda tutilgan hujjatlarga qo‘shimcha ravishda quyidagi hujjatlarning elektron ko‘chirma nusxalari ilova qilinadi:
qayta tashkil etilayotgan diniy tashkilotga maʼlum bo‘lgan barcha kreditorlar yozma ravishda xabardor qilinganligi va ommaviy axborot vositalarida qayta tashkil etish haqidagi xabar eʼlon qilinganligi tasdiqnomasining;
qayta tashkil etilayotgan diniy tashkilotning barcha kreditorlari va qarzdorlariga nisbatan ushbu tashkilotning barcha majburiyatlari, shu jumladan taraflar nizolashayotgan majburiyatlar bo‘yicha huquqiy vorislik to‘g‘risidagi qoidalarni o‘z ichiga olgan topshirish dalolatnomasining (qo‘shib yuborish va o‘zgartirish chog‘ida) yoki taqsimlash balansining (bo‘lish va ajratib chiqarish chog‘ida);
qayta tashkil etilayotgan diniy tashkilotning muhri va shtampi yo‘q qilinganligi haqidagi dalolatnomaning.
19-modda. Diniy tashkilot ustaviga o‘zgartish va (yoki) qo‘shimchalar kiritilganda uni qayta ro‘yxatdan o‘tkazish
Diniy tashkilotning ustaviga o‘zgartishlar va (yoki) qo‘shimchalar kiritilgan taqdirda, ushbu Qonunda nazarda tutilgan tartibda qayta ro‘yxatdan o‘tkazilishi lozim.
Diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi talablar diniy tashkilotni qayta ro‘yxatdan o‘tkazishga nisbatan tatbiq etiladi.
Diniy tashkilotni qayta ro‘yxatdan o‘tkazish haqidagi elektron murojaat ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organga diniy tashkilot ustaviga o‘zgartishlar va (yoki) qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida diniy tashkilotning rahbar organi tomonidan qaror qabul qilingan kundan eʼtiboran bir oy ichida yuboriladi.
Diniy tashkilotni qayta ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi elektron murojaatga quyidagi hujjatlarning elektron ko‘chirma nusxalari ilova qilinadi:
ustavga kiritiladigan o‘zgartishlar va (yoki) qo‘shimchalar matnining yoki ustav yangi tahririning;
diniy tashkilot rahbar organining ustavga o‘zgartish va (yoki) qo‘shimchalar kiritish haqidagi qarorining;
diniy tashkilotning nomi yoki ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ o‘zgargan taqdirda — diniy tashkilotning muhri va shtampi yo‘q qilinganligi to‘g‘risidagi dalolatnomaning.
Diniy tashkilot qayta tashkil etilganligi (ajratib chiqarilganligi yoki qo‘shib olinganligi) munosabati bilan qayta ro‘yxatdan o‘tkazilgan taqdirda ushbu moddada nazarda tutilgan hujjatlarga qo‘shimcha ravishda quyidagi hujjatlarning elektron ko‘chirma nusxalari ilova qilinadi:
qayta tashkil etilayotgan diniy tashkilotga maʼlum bo‘lgan barcha kreditorlar yozma ravishda xabardor qilinganligi va ommaviy axborot vositalarida qayta tashkil etish to‘g‘risidagi xabar eʼlon qilinganligi tasdiqnomasining;
qayta tashkil etilayotgan diniy tashkilotning barcha kreditorlari va qarzdorlariga nisbatan ushbu tashkilotning barcha majburiyatlari, shu jumladan taraflar nizolashayotgan majburiyatlar bo‘yicha huquqiy vorislik haqidagi qoidalarni o‘z ichiga olgan topshirish dalolatnomasining yoki taqsimlash balansining;
qayta tashkil etilayotgan diniy tashkilotning muhri va shtampi yo‘q qilinganligi to‘g‘risidagi dalolatnomaning.
Ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ o‘zgargan taqdirda, diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazishni amalga oshiruvchi ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ ilgari diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazishni amalga oshirgan ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organdan tashkilotning ro‘yxatdan o‘tkazilishi bilan bog‘liq hujjatlarni elektron tizim orqali so‘rab oladi.
Pochta manzili, bank rekvizitlari yoki rahbar organning tarkibi o‘zgargan taqdirda, diniy tashkilot ushbu masalalar bo‘yicha qaror qabul qilingan kundan eʼtiboran bir oylik muddat ichida elektron tizim orqali tegishli qarorlarni ilova qilgan holda ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organni bu haqda xabardor qiladi.
20-modda. Diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi murojaatni ko‘rib chiqish
Elektron murojaatni yuboruvchi elektron so‘rovni shakllantirishni yakunlab, elektron tizim tomonidan avtomatik tarzda belgilanadigan davlat boji to‘lovini amalga oshiradi.
Davlat boji to‘langanidan keyin diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi murojaat ko‘rib chiqish bosqichiga o‘tadi.
Agar murojaatda to‘g‘rilash mumkin bo‘lgan xatolar mavjud bo‘lsa yoki ushbu Qonunda talab qilinadigan yoxud elektron murojaatni yuboruvchi havola qilayotgan hujjatlar mavjud bo‘lmasa, ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ unga besh ish kuni ichida xatolarni tuzatish va yetishmayotgan hujjatlarni yuborish uchun imkon beradi. Ro‘yxatdan o‘tkazuvi organ elektron murojaatni yuboruvchining iltimosnomasiga ko‘ra bu muddatni besh ish kunidan kam bo‘lmagan muddatga uzaytirishi mumkin.
Ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish uchun yuborilgan hujjatlarning ishonchliligini va ularning qonunchilikka muvofiqligini tekshirishga haqli.
21-modda. Diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi hujjatlarni ko‘rib chiqish muddatlari
Diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi hujjatlar ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ tomonidan quyidagi muddatlar ichida ko‘rib chiqiladi:
diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish uchun — murojaat olingan kundan eʼtiboran bir oylik muddatda;
diniy tashkilotni qayta ro‘yxatdan o‘tkazish uchun — murojaat olingan kundan eʼtiboran o‘n besh kunlik muddatda.
22-modda. Diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi hujjatlarni ko‘rib chiqish yakunlari
Ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risidagi hujjatlarni ko‘rib chiqish yakunlariga ko‘ra quyidagi qarorlardan birini qabul qiladi:
diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish haqidagi;
diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazishni rad etish to‘g‘risidagi.
Diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish to‘g‘risida qaror qabul qilingan taqdirda, ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ qaror qabul qilingan sanadan eʼtiboran uch ish kuni ichida:
diniy tashkilot haqidagi maʼlumotlarni diniy tashkilotlar reyestriga kiritadi;
diniy tashkilotni soliq organlarida va statistika organlarida hisobga qo‘yishni amalga oshiradi;
elektron tizimda diniy tashkilotning shaxsiy kabinetini yaratadi;
diniy tashkilotning ro‘yxatdan o‘tkazilganligi to‘g‘risidagi elektron guvohnomani shakllantiradi;
diniy tashkilotning ro‘yxatdan o‘tkazilganligi to‘g‘risidagi elektron guvohnomani va diniy tashkilot ustavini diniy tashkilotning elektron tizimdagi shaxsiy kabinetiga yuboradi.
Diniy tashkilotning qayta ro‘yxatdan o‘tkazilganligi to‘g‘risidagi elektron guvohnomada diniy tashkilot haqidagi avvalgi maʼlumotlar, shu jumladan uning nomi, ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organning nomi, diniy tashkilot ro‘yxatdan o‘tkazilgan sana, shuningdek qayta ro‘yxatdan o‘tkazilgan sana ko‘rsatiladi.
Ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organning o‘zgarishi munosabati bilan diniy tashkilot qayta ro‘yxatdan o‘tkazilgan taqdirda, yangitdan ro‘yxatdan o‘tkazgan organ ilgarigi ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organni tegishli ro‘yxatdan o‘tkazishga oid maʼlumotlarni ko‘rsatgan holda elektron tizim orqali bu haqda xabardor qiladi.
Diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish rad etilgan taqdirda, qaror qabul qilingan kundan keyin bir ish kuni ichida elektron murojaatni yuboruvchining elektron tizimdagi shaxsiy kabinetiga rad etish asoslari ko‘rsatilgan holda xabarnoma yuboriladi.
Diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish rad etilganligi, basharti rad etish asoslari bartaraf etilsa, hujjatlarni takroran taqdim etish uchun monelik qilmaydi.
23-modda. Diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazishni rad etish uchun asoslar
Diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish quyidagi hollarda rad etilishi mumkin, agar:
diniy tashkilotning tashkil etilishi konstitutsiyaviy tuzumni zo‘rlik bilan o‘zgartirish, O‘zbekiston Respublikasining suvereniteti, yaxlitligi va xavfsizligiga qarshi chiqish, fuqarolarning konstitutsiyaviy huquq va erkinliklarini kamsitish, urushni, ijtimoiy, milliy, irqiy hamda diniy adovatni targ‘ib etish, fuqarolarning sog‘lig‘iga va xalqning maʼnaviyatiga tajovuz qilish maqsadini ko‘zlagan bo‘lsa;
diniy tashkilotni tuzishning qonunda belgilangan tartibi buzilgan bo‘lsa yoki taqdim etilgan hujjatlarda qonunchilikka nomuvofiqliklar mavjud bo‘lsa;
tuzilayotgan tashkilot diniy tashkilot sifatida eʼtirof etilmagan bo‘lsa;
taqdim etilgan taʼsis hujjatlarida atayin noto‘g‘ri axborot mavjudligi aniqlangan bo‘lsa.
Ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organning diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazishni rad etish to‘g‘risidagi qarori ustidan sudga shikoyat qilinishi mumkin.
24-modda. Diniy tashkilotlar reyestri
Ro‘yxatdan o‘tkazilgan diniy tashkilot adliya organlari tomonidan elektron tizimda yuritiladigan va hamma tanishib chiqishi uchun ochiq bo‘lgan diniy tashkilotlar reyestriga (bundan buyon matnda reyestr deb yuritiladi) kiritiladi.
Reyestrda quyidagilar ko‘rsatiladi:
diniy tashkilotning nomi va uning qaysi konfessiyaga mansubligi;
diniy tashkilotning joylashgan yeri (pochta manzili);
diniy tashkilot faoliyat ko‘rsatadigan hudud;
tashabbuskorlar (taʼsischilar) ishtirokchilar to‘g‘risidagi axborot (familiyasi, ismi, otasining ismi), aloqa bog‘lash uchun maʼlumotlar;
rahbar organning nomi va pochta manzili, aloqa bog‘lash uchun maʼlumotlar;
diniy tashkilot ro‘yxatdan o‘tkazilgan sana va boshqa axborot.
5-bob. Diniy tashkilotning faoliyatini to‘xtatib turish va tugatish
25-modda. Diniy tashkilotning faoliyatini to‘xtatib turish
Diniy tashkilotning faoliyati, u O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, ushbu Qonun va boshqa qonunchilik hujjatlarini buzgan taqdirda, sud tomonidan to‘xtatib turilishi mumkin.
Diniy tashkilot tomonidan qonunchilik hujjatlari talablari buzilgan, shuningdek tashkilotning o‘z ustav maqsadlariga zid harakatlar sodir etilgan taqdirda, prokuratura organlari yoki ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ mazkur qoidabuzarliklarni bartaraf etish to‘g‘risidagi taqdimnomani ushbu diniy tashkilotning rahbar organlariga kiritadi hamda bu qoidabuzarliklarni bartaraf etish muddatini belgilaydi. Agar bu qoidabuzarliklar belgilangan muddatda bartaraf etilmasa, diniy tashkilot faoliyati prokuratura organlarining yoki ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organning taqdimnomasi asosida sud qarori bilan olti oygacha bo‘lgan muddatga to‘xtatib turiladi.
Favqulodda holat joriy etilgan taqdirda diniy tashkilotning faoliyatini to‘xtatib turish tartibi qonunda belgilanadi.
26-modda. Diniy tashkilotning faoliyatini to‘xtatib turish oqibatlari
Diniy tashkilotning faoliyati sudning qarorida belgilangan muddatga to‘xtatib turilgan taqdirda, uning xayriya fondlari muassisi sifatidagi huquqlari ham to‘xtatib turiladi, unga tadbirlar tashkil etish, bank omonatlaridan foydalanish taqiqlanadi, bundan xo‘jalik faoliyati, mehnat shartnomalari bo‘yicha xarajatlar, o‘z harakatlari (harakatsizligi) tufayli yetkazilgan zararlarning o‘rnini qoplash va jarimalar to‘lashga doir xarajatlar mustasno.
Agar diniy tashkilot faoliyatini to‘xtatib turishning sud tomonidan belgilangan muddati davomida uning faoliyati to‘xtatilishi uchun asos bo‘lib xizmat qilgan qoidabuzarliklar bartaraf etilsa, mazkur muddat tugaganidan keyin diniy tashkilot o‘z faoliyatini qaytadan boshlashi mumkin.
Diniy tashkilot ko‘rsatilgan qoidabuzarlikni bartaraf etmagan taqdirda, uning faoliyatini to‘xtatib turish to‘g‘risida sudga taqdimnoma kiritgan organ mazkur diniy tashkilotni tugatish haqida sudga taqdimnoma kiritishi mumkin.
27-modda. Diniy tashkilotni tugatish tartibi
Diniy tashkilotni tugatish qonunchilikka va diniy tashkilotning ustaviga asosan amalga oshiriladi.
Diniy tashkilotni tugatish diniy tashkilotning vakolatli rahbar organi qaroriga binoan ixtiyoriy ravishda yoki ushbu Qonun 26-moddasining uchinchi qismiga muvofiq sud tartibida amalga oshiriladi.
Diniy tashkilotni tugatish to‘g‘risida qaror qabul qilgan diniy tashkilotning rahbar organi yoki sud tugatuvchini — tugatish komissiyasini yoki jismoniy shaxsni tayinlaydi, diniy tashkilotni tugatish muddatini belgilaydi.
Tugatish komissiyasi tarkibiga, qoida tariqasida, tegishli yuridik, iqtisodiy maʼlumotga ega va (yoki) buxgalteriya sohasida amaliy tajribaga ega bo‘lgan shaxslar kiritiladi.
Diniy tashkilotning rahbar organi tomonidan diniy tashkilotni tugatish to‘g‘risida qaror qabul qilingan taqdirda, tugatuvchi haqidagi maʼlumotlar ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organga diniy tashkilotni tugatish to‘g‘risida rahbar organ qabul qilgan qarorning elektron ko‘chirma nusxasi ilova qilingan holda uch ish kuni ichida elektron tizim orqali taqdim etiladi.
Diniy tashkilot sud tomonidan tugatilgan taqdirda, tugatuvchi sudning qarorini elektron tizim orqali olganidan keyin qarorning elektron ko‘chirma nusxasini ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organga uch ish kuni ichida taqdim etadi.
Ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ tugatuvchi to‘g‘risidagi maʼlumotlarni va diniy tashkilotni tugatish haqidagi rahbar organning qarorini olganidan keyin ikki ish kuni ichida reyestrga diniy tashkilotning tugatish jarayonida ekanligi to‘g‘risidagi maʼlumotlarni kiritadi hamda bu haqda diniy tashkilot davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan joydagi soliq organlarini va statistika organlarini, ko‘chmas mulkka va avtotransportga bo‘lgan huquqlarni ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organlarni, shuningdek sud hujjatlarini va boshqa organlar hujjatlarini ijro etishni taʼminlash bo‘yicha organlarni elektron tizim orqali xabardor qiladi.
28-modda. Reyestrga diniy tashkilot tugatilganligi to‘g‘risida yozuv kiritish
Reyestrga diniy tashkilot tugatilganligi to‘g‘risida yozuv kiritish uchun tugatuvchi bu haqda ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organga elektron tizim orqali elektron murojaat yuboradi.
Elektron murojaatga quyidagi hujjatlarning ko‘chirma nusxalari ilova qilinadi:
diniy tashkilot tugatilganligi to‘g‘risida davriy bosma nashrda berilgan eʼlonning;
belgilangan tartibda tasdiqlangan tugatish balansining;
diniy tashkilotning barcha hisobvaraqlari yopilganligi to‘g‘risida xizmat ko‘rsatuvchi banklar maʼlumotnomalarining;
kreditorlarning talablari to‘liq qanoatlantirilganidan keyin qolgan mol-mulk tasarruf etilganligi faktini tasdiqlovchi hujjatlarning;
muhrlar va shtamplar yo‘q qilinganligi haqidagi dalolatnomaning;
litsenziyalar va ruxsatnomalarning (mavjud bo‘lgan taqdirda);
soliq organlarining soliqlar va yig‘imlar bo‘yicha qarzdorlik mavjud emasligi to‘g‘risidagi xulosasining;
sud hujjatlarini va boshqa organlar hujjatlarini ijro etish bo‘yicha organning diniy tashkilot qarzdor sifatida ishtirok etayotgan, ijro etilmagan ijro hujjati mavjud emasligi haqidagi xabarnomasi;
diniy tashkilot hujjatlarining davlat arxiviga topshirilganligini tasdiqlovchi maʼlumotnomaning.
Bunda hujjatlarning asl nusxalari ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organga ikki ish kuni ichida taqdim etiladi.
Ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ tugatuvchining elektron murojaati olinganidan keyin reyestrga diniy tashkilot tugatilganligi to‘g‘risida besh ish kuni ichida yozuv kiritadi.
Agar hujjatlarning to‘liq ro‘yxati taqdim etilmagan yoki ular lozim tartibda rasmiylashtirilmagan bo‘lsa, shuningdek taqdim etilgan hujjatlarda atayin noto‘g‘ri axborot mavjudligi aniqlangan bo‘lsa, reyestrga yozuv kiritilishi rad etilishi mumkin.
Reyestrga yozuv kiritish rad etilgan taqdirda, ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ tugatuvchiga rad etish asoslarini ko‘rsatgan holda elektron tizim orqali bildirishnoma yuboradi.
Reyestrga yozuv kiritish haqidagi qaror ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ rahbarining xulosasi tarzida qabul qilinadi.
Ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ diniy tashkilot tugatilganligi to‘g‘risida reyestrga yozuv kiritilganidan keyin ikki ish kuni ichida:
diniy tashkilot tugatilganligi to‘g‘risida tugatuvchini, soliq organlarini va statistika organlarini elektron tizim orqali xabardor qiladi;
diniy tashkilotga berilgan litsenziyalar va ruxsatnomalarni (mavjud bo‘lgan taqdirda) ularni bergan organlarga topshiradi.
Diniy tashkilot reyestrga diniy tashkilot tugatilganligi to‘g‘risidagi yozuv kiritilgan paytdan eʼtiboran tugatilgan deb hisoblanadi.
29-modda. O‘z faoliyatini tugatgan diniy tashkilotning mol-mulkini tasarruf etish
Diniy tashkilotga unga foydalanib turish uchun berilgan mol-mulk uning faoliyati tugatilganidan keyin avvalgi egasiga qaytariladi.
Diniy tashkilotning faoliyati tugatilganda uning tasarrufidagi mol-mulkka egalik qilish uning ustaviga va qonunchilikka muvofiq amalga oshiriladi. Kreditorlarning daʼvolari bo‘yicha undirish qaratilishi mumkin bo‘lmagan, ibodat qilish uchun mo‘ljallangan mol-mulkning ro‘yxati O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.
Huquqiy vorislar mavjud bo‘lmaganda mol-mulk davlat mulkiga o‘tadi.
6-bob. Yakunlovchi qoidalar
30-modda. Nizolarni hal etish
Vijdon erkinligini taʼminlash, shuningdek diniy tashkilotlar faoliyatini tartibga solish sohasida yuzaga keladigan nizolar qonunchilikda belgilangan tartibda hal etiladi.
31-modda. Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganlik uchun javobgarlik
Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganlikda aybdor shaxslar belgilangan tartibda javobgar bo‘ladi.
32-modda. O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb topish
Quyidagilar o‘z kuchini yo‘qotgan deb topilsin:
1) O‘zbekiston Respublikasining 1991 yil 14 iyunda qabul qilingan «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida»gi 289-XII-sonli Qonuni (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1991 yil, № 8, 186-modda);
2) O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 1991 yil 14 iyunda qabul qilingan «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga kiritish haqida»gi 290-XII-sonli Qarori (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1991 yil, № 8, 187-modda);
3) O‘zbekiston Respublikasining 1993 yil 3 sentyabrda qabul qilingan «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqida»gi 934-XII-sonli Qonuni (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1993 yil, № 9, 334-modda);
4) O‘zbekiston Respublikasining 1998 yil 1 mayda qabul qilingan «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga o‘zgartishlar va qo‘shimchalar kiritish haqida»gi 618-I-sonli Qonuni (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1998 yil, № 5-6, 99-modda);
5) O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1998 yil 1 mayda qabul qilingan «Yangi tahrirdagi «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga kiritish tartibi haqida»gi 619-I-sonli Qarori (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 1998 yil, № 5-6, 100-modda);
6) O‘zbekiston Respublikasining 2008 yil 31 dekabrda qabul qilingan «Soliq to‘g‘risidagi qonun hujjatlari takomillashtirilishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonunlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqida»gi O‘RQ-197-sonli Qonunining (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2008 yil, № 12, 640-modda) 2-moddasi;
7) O‘zbekiston Respublikasining 2018 yil 18 aprelda qabul qilingan «O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida»gi O‘RQ-476-sonli Qonunining (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2018 yil, № 4, 224-modda) 2-moddasi;
8) O‘zbekiston Respublikasining 2021 yil 21 aprelda qabul qilingan «O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartishlar kiritish to‘g‘risida»gi O‘RQ-683-sonli Qonunining (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2021 yil, 4-songa ilova) 5-moddasi.
33-modda. Ushbu Qonunning ijrosini, yetkazilishini, mohiyati va ahamiyati tushuntirilishini taʼminlash
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi va boshqa manfaatdor tashkilotlar ushbu Qonunning ijrosini, ijrochilarga yetkazilishini hamda mohiyati va ahamiyati aholi o‘rtasida tushuntirilishini taʼminlasin.
34-modda. Qonunchilikni ushbu Qonunga muvofiqlashtirish
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi:
hukumat qarorlarini ushbu Qonunga muvofiqlashtirsin;
davlat boshqaruvi organlari ushbu Qonunga zid bo‘lgan o‘z normativ-huquqiy hujjatlarini qayta ko‘rib chiqishlari va bekor qilishlarini taʼminlasin.
35-modda. Ushbu Qonunning kuchga kirishi
Ushbu Qonun rasmiy eʼlon qilingan kundan eʼtiboran kuchga kiradi.
O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti Sh. MIRZIYOYEV
Toshkent sh.,
2021 yil 5 iyul,
O‘RQ-699-son
(Qonunchilik maʼlumotlari milliy bazasi, 06.07.2021 y., 03/21/699/0635-son)
